Rất nhiều người đã từng trải qua tâm trạng lo âu trong cuộc sống, nhưng những triệu chứng của rối loạn lo âu là gì thì ít người biết được để chữa trị kịp thời. Chỉ đến khi những cảm giác lo lắng và hoảng sợ cản trở các hoạt động hàng ngày, khó kiểm soát, không tương xứng với mức độ nguy hiểm thực tế và có thể kéo dài, ảnh hưởng đến sức khỏe thì bạn mới đi khám bệnh.Các triệu chứng có thể bắt đầu trong thời kỳ thơ ấu hoặc những năm thiếu niên và tiếp tục cho đến tuổi trưởng thành.
Ít người hiểu rõ được các triệu chứng của rối loạn lo âu
Rối loạn lo âu là gì
Trải qua lo lắng là một phần bình thường của cuộc sống. Tuy nhiên, những người bị rối loạn lo âu lại bị thường xuyên lo lắng và sợ hãi dữ dội, quá mức và dai dẳng về các tình huống hàng ngày. Thường rối loạn lo âu liên quan đến các đợt lặp đi lặp lại của cảm giác lo lắng dữ dội và sợ hãi hoặc kinh hoàng đột ngột lên đến đỉnh điểm trong vòng vài phút (cơn hoảng loạn). Nhưng tổng thời gian của những ngày có xuất hiện triệu chứng rối loạn lo âu phải kéo dài trên 6 tháng.
Các triệu chứng rối loạn lo âu rất đa dạng và xuất hiện tùy theo thể loại của rối loạn lo âu bao gồm rối loạn lo âu lan tỏa (GAD), rối loạn lo âu xã hội (ám ảnh xã hội), ám ảnh sợ hãi cụ thể và rối loạn lo âu phân ly. Bạn có thể mắc nhiều hơn một chứng rối loạn lo âu. Đôi khi lo lắng là kết quả của một tình trạng bệnh lý cần điều trị.
> Xem thêm: Chi tiết chứng rối loạn lo âu là gì
Thông thường triệu chứng của rối loạn lo âu bao gồm
Người mắc chứng rối loạn lo âu có thể có 1 hoặc nhiều triệu chứng dưới đây và chia làm 2 loại : triệu chứng thực thể và triệu chứng tâm thần
Triệu chứng thực thể
- Cảm giác đầy nghẹn trong cổ họng hoặc trong ngực.
- Khó thở hoặc tim đập nhanh.
- Chóng mặt hoặc choáng váng.
- Bỗng nhiên đổ mồ hôi hoặc ớn lạnh, bàn tay ướt đẫm mà không có nguyên nhân khách quan.
- Hay cảm thấy giật mình.
- Luôn cảm thấy căng cơ, đau mỏi hoặc đau nhức.
- Cảm giác cơ thể cực kỳ mệt mỏi, đau đớn.
- Thường mất tập trung, đầu óc cảm giác trống rỗng.
- Gặp các vấn đề về giấc ngủ, chẳng hạn như khó ngủ hoặc ngủ không sâu, thức dậy sớm hoặc trằn trọc (không cảm thấy khỏe khoắn khi thức dậy)
- Gặp phải các vấn đề về đường tiêu hóa
Triệu chứng tâm thần
- Cảm thấy lo lắng, bồn chồn hoặc căng thẳng
- Có cảm giác nguy hiểm sắp xảy ra, hoảng sợ hoặc diệt vong
- Gặp khó khăn trong việc kiểm soát lo lắng
- Có xu hướng lảng tránh những thứ gây ra lo lắng
Các lo lắng không bị hạn chế như trong các rối loạn tâm thần khác (ví dụ: cơn hoảng sợ, xấu hổ ở nơi công cộng, lo bị nhiễm bệnh, lo lắng đến trường …). Bệnh nhân có nhiều loại lo lắng, thường thay đổi theo thời gian. Những lo lắng thường gặp bao gồm trách nhiệm với công việc và gia đình, tiền bạc, sức khoẻ, sự an toàn, và công việc vặt.
Các giai đoạn của bệnh thường biến động và kéo dài, với diễn biến càng tệ hơn khi bị căng thẳng. Tùy vào việc xuất hiện ít hay nhiều triệu chứng và khoảng thời gian kéo dài mà người bệnh cần có những phương pháp điều trị rối loạn lo âu khác nhau.
> Xem thêm: Rối loạn lo âu có chữa khỏi được không
Chẩn đoán chứng rối loạn lo âu như thế nào
Bác sĩ của bạn có thể chẩn đoán lâm sàng dựa trên tiểu chuẩn có trong Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, (Ấn bản lần thứ năm DSM-5). Bệnh nhân có lo âu hoặc lo lắng quá mức về một số hoạt động hoặc sự kiện. Bệnh nhân gặp khó khăn trong việc kiểm soát những lo lắng, số ngày bị lo lắng xuất hiện nhiều hơn những ngày không có triệu chứng và kéo dài trên 6 tháng. Những lo lắng cũng phải liên quan đến ≥ 3 trong số những điều sau đây:
- Bồn chồn hoặc cảm giác tù túng hoặc đứng bên bờ vực
- Dễ bị mệt mỏi
- Khó tập trung
- Dễ cáu gắt
- Căng cơ
- Rối loạn giấc ngủ
Ngoài ra, lo âu và lo lắng không thể được giải thích bởi việc sử dụng chất kích thích hoặc một rối loạn về bệnh lý (ví dụ như cường giáp).
Mất ngủ là một trong những triệu chứng của rối loạn lo âu
Phân biệt triệu chứng của rối loạn lo âu và rối loạn căng thẳng
Cuộc sống có rất nhiều thứ để gây căng thẳng (stress). Bạn có thể cảm thấy căng thẳng về mọi thứ đang diễn ra xung quanh, các sự kiện đau thương (chẳng hạn như đại dịch, thiên tai hoặc bạo lực). Cuộc sống của bạn bị đảo lộn. Mọi người luôn cảm thấy căng thẳng theo thời gian.
Căng thẳng là phản ứng của thể chất hoặc tinh thần đối với một nguyên nhân bên ngoài, chẳng hạn như phải làm nhiều bài tập về nhà hoặc bị ốm bệnh … Yếu tố gây căng thẳng có thể chỉ xảy ra một lần hoặc nó có thể lặp đi lặp lại trong một thời gian dài.
> Xem thêm: Stress gây tác hại gì cho cơ thể
Lo âu là gì? Lo âu là phản ứng của cơ thể bạn đối với căng thẳng và có thể xảy ra ngay cả khi không có mối đe dọa nào đang tồn tại.
Nếu sự lo âu đó không biến mất và bắt đầu cản trở cuộc sống của bạn, nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Bạn có thể gặp vấn đề với giấc ngủ hoặc với hệ thống miễn dịch, tiêu hóa, tim mạch và sinh lý. Bạn cũng có thể có nguy cơ cao mắc bệnh tâm thần như rối loạn lo âu hoặc trầm cảm.
Bảng: phân biệt triệu chứng của rối loạn lo âu và căng thẳng (stress)
| Stress | Cả Stress và Lo âu | Lo âu |
| – Nói chung là phản ứng với một nguyên nhân bên ngoài, ví dụ như công việc quá tải hay tranh cãi với bạn bè v..v.. – Tự biến mất khi tình hình được giải quyết. – Có thể là tích cực hoặc tiêu cực. ví dụ, nó Có thể truyền cảm hứng cho bạn để hoàn thành thời hạn, hoặc nó cũng Có thể khiến bạn mất ngủ và ảnh hưởng đến sinh hoạt. |
Cả căng thẳng và lo lắng đều có thể ảnh hưởng đến tinh thần và thể chất của bạn. Bạn có thể gặp các triệu chứng như: – Lo lắng quá mức – Khó chịu – Căng thẳng – Đau đầu hoặc đau toàn thân – Huyết áp cao – Mất ngủ |
– Nói chung là nội tâm, có nghĩa là phản ứng của bạn với căng thẳng. – Thường liên quan đến cảm giác sợ hãi hoặc sợ hãi dai dẳng không biến mất và ảnh hưởng đến cách bạn sống cuộc sống của mình. – Không đổi, ngay cả khi không có mối đe dọa hiện tại. |
Các thể loại của rối loạn lo âu
Triệu chứng của rối loạn lo âu có thể thay đổi theo mỗi thể loại của bệnh. Chúng ta có thể gặp phải một trong vài những thể loại dưới đây:
- Agoraphobia là một loại rối loạn lo âu khiến bạn sợ hãi và thường tránh những nơi hoặc tình huống có thể khiến bạn hoảng sợ và khiến bạn cảm thấy bị mắc kẹt, bất lực hoặc xấu hổ.
- Rối loạn lo âu do một tình trạng bệnh lý bao gồm các triệu chứng lo lắng hoặc hoảng sợ dữ dội do một vấn đề sức khỏe thể chất trực tiếp gây ra.
- Rối loạn lo âu lan tỏa bao gồm lo lắng dai dẳng và quá mức và lo lắng về các hoạt động hoặc sự kiện – ngay cả những vấn đề bình thường, thường ngày. Sự lo lắng không phù hợp với hoàn cảnh thực tế, khó kiểm soát và ảnh hưởng đến cảm giác thể chất của bạn. Nó thường xảy ra cùng với các rối loạn lo âu hoặc trầm cảm khác.
- Rối loạn hoảng sợ bao gồm các giai đoạn lặp đi lặp lại của cảm giác lo lắng dữ dội và sợ hãi hoặc kinh hoàng lên đến đỉnh điểm trong vòng vài phút (cơn hoảng loạn). Bạn có thể có cảm giác sắp chết, khó thở, đau ngực hoặc tim đập nhanh, rung rinh hoặc đập thình thịch (tim đập nhanh). Những cơn hoảng sợ này có thể dẫn đến việc lo lắng về việc chúng sẽ xảy ra lần nữa hoặc tránh những tình huống mà chúng đã xảy ra.
- Dị biến có chọn lọc là tình trạng trẻ em thường xuyên không nói được trong một số tình huống nhất định, chẳng hạn như ở trường học, ngay cả khi chúng có thể nói trong các tình huống khác, chẳng hạn như ở nhà với các thành viên thân thiết trong gia đình. Điều này có thể ảnh hưởng đến hoạt động của trường học, công việc và xã hội.
- Rối loạn lo âu phân ly là một chứng rối loạn thời thơ ấu được đặc trưng bởi sự lo lắng quá mức đối với mức độ phát triển của trẻ và liên quan đến việc xa cách cha mẹ hoặc những người khác có vai trò làm cha mẹ.
- Rối loạn lo âu xã hội (ám ảnh sợ xã hội) liên quan đến mức độ lo lắng, sợ hãi và né tránh các tình huống xã hội do cảm giác xấu hổ, tự ý thức và lo lắng về việc bị người khác đánh giá hoặc nhìn nhận tiêu cực.
- Những nỗi ám ảnh cụ thể được đặc trưng bởi sự lo lắng lớn khi bạn tiếp xúc với một đối tượng hoặc tình huống cụ thể và muốn tránh nó. Chứng ám ảnh gây ra các cuộc tấn công hoảng sợ ở một số người.
- Rối loạn lo âu do chất gây nghiện được đặc trưng bởi các triệu chứng lo lắng hoặc hoảng sợ dữ dội là kết quả trực tiếp của việc lạm dụng ma túy, dùng thuốc, tiếp xúc với một chất độc hại hoặc cai nghiện ma túy.
- Rối loạn lo âu được chỉ định khác và rối loạn lo âu không xác định là các thuật ngữ chỉ chứng lo âu hoặc ám ảnh không đáp ứng các tiêu chí chính xác cho bất kỳ rối loạn lo âu nào khác nhưng đủ đáng kể để gây đau buồn và phiền muộn.
Chúng ta cần làm gì khi có triệu chứng của rối loạn lo âu?
Hãy đến gặp bác sĩ của bạn nếu:
- Bạn cảm thấy như mình đang lo lắng quá nhiều và nó đang ảnh hưởng đến công việc, các mối quan hệ hoặc các phần khác trong cuộc sống của bạn
- Nỗi sợ hãi, lo lắng hoặc lo lắng của bạn đang làm bạn khó chịu và khó kiểm soát
- Bạn cảm thấy chán nản, gặp rắc rối với việc sử dụng rượu hoặc ma túy, hoặc có những lo lắng khác về sức khỏe tâm thần cùng với lo lắng
- Bạn nghĩ rằng sự lo lắng của bạn có thể liên quan đến một vấn đề sức khỏe thể chất
- Bạn có ý nghĩ hoặc hành vi tự sát – nếu rơi vào trường hợp này, hãy đi cấp cứu ngay lập tức
- Những lo lắng của bạn có thể không tự biến mất và chúng có thể trở nên tồi tệ hơn theo thời gian nếu bạn không tìm kiếm sự giúp đỡ.
Hãy ghi nhớ điều này: Luôn thảo luận về tất cả các khả năng với bác sĩ chuyên gia sức khỏe tâm thần của bạn trước khi bạn vào trung tâm sức khỏe tâm thần mới nào. Nhiều “phương pháp chữa trị” lo lắng được nhắm đến mục tiêu trước mắt: bình tĩnh bản thân ngay bây giờ, sử dụng những thứ như trà hoa cúc La Mã, thiền định, hoa lạc tiên hoặc tắm. Tất cả những điều này đều là những cách tiếp cận hoàn toàn hợp lệ. Hiện nay có nhiều loại thảo dược bổ sung có tác động giảm mức độ lo lắng. Vấn đề của điều này nên rõ ràng: bản chất của rối loạn lo âu thường mãn tính và hay tái phát, và việc tập trung vào các triệu chứng của rối loạn lo âu có thể sẽ không nhắm vào vấn đề cơ bản.
TPBVSK Neurocard Max có chứa hoạt chất Bacopa Monnieri (Bacomind®) và Omega 3 (VIVOMEGA®) giúp hỗ trợ phòng ngừa các tác hại do lo lắng, căng thẳng gây nên. Để được tư vấn kỹ hơn, vui lòng để lại thông tin và câu hỏi ở phía dưới.
Nguồn: Bác sĩ Đặng Minh Tuấn
